TP HCMGiá bán cao trong khi lợi nhuận khai thác cho thuê không tương xứng khiến sức hấp thụ nhà phố thương mại tại thành phố tiếp tục giảm sâu.
Theo báo cáo từ Công ty nghiên cứu thị trường Savills, thanh khoản và tiềm năng khai thác kinh tế của phân khúc nhà phố thương mại (shophouse) vẫn ở mức yếu. Trong quý I, TP HCM ghi nhận gần 700 căn nhà thấp tầng được mở bán, trong đó nhà phố thương mại chiếm khoảng 370 căn, chủ yếu đến từ một dự án tại Bình Chánh. Dù nguồn cung cải thiện, lượng tiêu thụ lại rất thấp, chỉ đạt khoảng 20 căn, tương đương 5% nguồn cung.
Tình hình tương tự được ghi nhận bởi Công ty tư vấn dịch vụ bất động sản DKRA Group. Đơn vị này cho biết trong quý I, TP HCM và các tỉnh giáp ranh có 86 dự án nhà phố mở bán sơ cấp (chủ đầu tư chào bán), cung ứng hơn 5.000 căn. Tuy nhiên, chỉ khoảng 370 căn được tiêu thụ, tương đương 7%. Riêng dòng nhà phố thương mại trong các dự án chỉ tiêu thụ được 11 căn trên tổng số 3.500 căn, đạt tỷ lệ hấp thụ 0,3%.
Không chỉ sức mua yếu, mức độ quan tâm tìm kiếm nhà phố thương mại cũng giảm sút. Theo dữ liệu từ trang mua bán nhà đất trực tuyến Nhà Tốt, nửa đầu năm 2025, lượng quan tâm đến loại hình này tại TP HCM giảm trung bình 9-11%. Chuyên trang Batdongsan cũng ghi nhận lượt tìm mua giảm gần 14% so với cùng kỳ năm ngoái.
Lý giải nguyên nhân khiến thanh khoản nhà phố thương mại TP HCM giảm sức hút, bà Cao Thị Thanh Hương, Trưởng bộ phận nghiên cứu thị trường Savills TP HCM, nhận định nhà phố thương mại đang đối mặt bài toán khó: giá bán cao nhưng lợi nhuận cho thuê lại thấp. Nhà đầu tư tại Việt Nam thường kỳ vọng tăng giá tài sản kết hợp khai thác cho thuê, song thực tế thời gian qua cho thấy vận hành shophouse không dễ dàng.
Bất động sản khu đô thị Thủ Thiêm, thuộc khu đông TP HCM năm 2024. Ảnh: Quỳnh Trần
Theo dữ liệu từ Savills, ba năm qua, giá sơ cấp trung bình của nhà phố thương mại tại TP HCM đã tăng hơn 20%, trong khi biệt thự và nhà phố truyền thống gần như không biến động. Riêng 5 tháng đầu năm nay, theo Batdongsan và Nhà Tốt, giá bán shophouse tại các quận nội thành tăng bình quân 12-16%, khu Đông tăng hơn 20%.
Tuy nhiên, đà tăng giá khiến tỷ suất sinh lời từ khai thác cho thuê trở nên khiêm tốn, hiện chỉ dao động 1-2%. Nguyên nhân là thị trường bán lẻ gặp khó do thương mại điện tử phát triển nhanh và xu hướng tiêu dùng tiết kiệm trong bối cảnh lạm phát có nguy cơ tăng cao. Điều này khiến việc vận hành shophouse không còn hấp dẫn như kỳ vọng.
Bà Hương cho biết đà tăng giá này khiến nhà phố thương mại trở thành sản phẩm có giá trị cao, song lại đặt ra bài toán khó về tỷ suất sinh lời khi khai thác tài sản không còn hấp dẫn như kỳ vọng.
Còn theo chuyên gia Lê Quốc Kiên, hiện trạng bàn giao sản phẩm cũng là yếu tố ảnh hưởng đến khả năng cho thuê. Nhiều dự án chỉ hoàn thiện mặt ngoài, giao thô bên trong. Tại các khu vực chưa có cộng đồng dân cư đủ lớn, chủ nhà buộc phải đầu tư thêm để hoàn thiện nội thất, trong khi khoản chi này không nhỏ. Do đó, nhiều nhà đầu tư chọn “để đó” chờ tăng giá hơn là khai thác kinh doanh, khiến hiệu suất sử dụng tài sản thấp.
Ngoài ra, vấn đề pháp lý cũng là lực cản lớn. Nhiều dự án đã bàn giao nhưng chưa có sổ hồng, khiến chủ nhà gặp khó khi cho thuê, đặc biệt với khách thuê cần giấy tờ hợp pháp để đăng ký kinh doanh.
Theo ông Kiên, nhiều chủ đầu tư vẫn “thổi” tiềm năng để bán giá cao, nhưng thực tế nhu cầu thuê với mức giá đắt đỏ rất hạn chế. Muốn đảm bảo lợi nhuận hợp lý, giá thuê phải đạt 7-10% giá trị shophouse mỗi năm, trong khi hiện nay trừ một số khu vực trung tâm, tỷ lệ lợi nhuận trung bình đạt chưa tới 1-2%. Các dự án mới thường nằm ở khu vực vắng vẻ, thiếu khách vãng lai, yếu tố then chốt để vận hành hiệu quả mô hình shophouse.
Dự báo về diễn biến của phân khúc nhà phố thương mại thời gian tới, các chuyên gia cho rằng giá bán sẽ tiếp tục tăng do nguồn cung ngày càng hạn chế, khi quỹ đất dành cho nhà thấp tầng tại TP HCM khan hiếm. Bên cạnh đó, chi phí sử dụng đất nhiều khả năng sẽ tăng theo bảng giá đất mới dự kiến áp dụng từ năm 2026.
Tuy nhiên, cùng với đà tăng giá, bài toán tỷ suất lợi nhuận từ việc khai thác cho thuê shophouse sẽ khó có chuyển biến tích cực. Ngoại trừ một số khu vực có tiềm năng tăng trưởng nhờ hưởng lợi từ phát triển hạ tầng và quy hoạch đô thị, phần lớn các dự án nhà phố thương mại vẫn được dự báo tiếp tục gặp khó.
Theo các chuyên gia, muốn đầu tư shophouse hiệu quả, nhà đầu tư cần ưu tiên các dự án tại khu dân cư hiện hữu hoặc khu vực đang phát triển mạnh về hạ tầng, có mật độ dân số cao để đảm bảo khả năng khai thác. Với các shophouse còn đang hình thành, cần đánh giá triển vọng gia tăng giá trị từ các dự án hạ tầng đã, đang và sẽ triển khai. Đặc biệt, cần tính toán kỹ bài toán tài chính, bao gồm chi phí đầu tư ban đầu, chi phí hoàn thiện, vận hành, thuế và khả năng khấu hao. Người mua không nên quyết định vội vàng do hiệu ứng truyền thông hay FOMO (sợ bỏ lỡ), mà cần dựa vào phân tích dòng tiền thực tế.
Phương Uyên