Sau thu hoạch lúa từ mô hình thí điểm thực hiện Đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đến năm 2030 (Đề án 1 triệu ha) tại huyện Vĩnh Thạnh, với quy mô khoảng 47ha, ông Trần Thái Nghiêm, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNN) Cần Thơ có trao đổi ngắn với Lao Động về những bài học kinh nghiệm.
Theo đó, mặc dù có kế hoạch liên kết nhưng hệ sinh thái doanh nghiệp ở Cần Thơ vẫn chưa được hình thành tốt. Lúa giảm phát thải cho ra sản phẩm gạo nhưng chưa có nhãn hiệu để phát triển thị trường. Việc đo đếm khí phát thải là nhiệm vụ mới, chưa có thể chế, chính sách đồng bộ.
Trước thực tiễn đặt ra, ngành nông nghiệp đã có những giải pháp trước mắt để thực hiện vụ đông xuân 2024 – 2025. Song, về lâu dài, việc xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật mới là điều kiện tối ưu để sản xuất lúa chất lượng cao tại vùng chuyên canh tham gia Đề án 1 triệu ha.
“Thứ nhất, hỗ trợ bà con giảm chi phí bằng cơ giới hóa từ khâu làm đất, gieo sạ, tưới… Kế đến là chuyển thói quen đốt đồng sang mang rơm rạ ra khỏi đồng ruộng. Đây cũng là giải pháp để xây dựng thương hiệu gạo tăng trưởng xanh” – ông Nghiêm cho biết.
Phó Giám đốc Sở NNPTNT nhấn mạnh, có được hạ tầng kỹ thuật sản xuất lúa chất lượng cao hơn hết còn giải quyết được nhiều cơ hội việc làm cho người lao động trong khu vực ĐBSCL.
“Đối với rơm hiện nay chỉ đưa một mồi lửa sẽ đốt cháy cả đồng nhưng nếu thu về có kế hoạch sẽ làm được loạt sản phẩm tiếp theo. Ví dụ, về mặt lý thuyết, 5 – 7kg rơm sẽ được 1kg nấm; 1ha rơm sẽ có 5 – 7 tấn rơm. Từ đó, chúng ta sẽ có doanh nghiệp trồng nấm, công nhân thu hoạch nấm. Phía sinh viên, nhà khoa học từ các viện, trường cũng có thể nghiên cứu phát triển ngành hàng này.
Bên cạnh đó, khi giảm phân, giảm thuốc bảo vệ thực vật để trồng lúa thì nấm sẽ sạch và chất lượng hơn. Điều này giúp làm phân hữu cơ, phát triển cây trồng khác, làm đồ thủ công mỹ nghệ” – ông Nghiêm phân tích.
Theo ông Nghiêm, song hành với việc tiếp tục đề xuất xây dựng hạ tầng này, ngành nông nghiệp kỳ vọng viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp quan tâm, hỗ trợ các địa phương giải pháp sử dụng phụ phẩm rơm rạ, giảm đốt đồng, giảm phát thải khí nhà kính. Nếu khai thác chuỗi giá trị này hiệu quả sẽ giải quyết lượng lớn lao động sau ngành hàng lúa gạo, cải thiện kinh tế cho khu vực ĐBSCL.