Ukraina chặn vận chuyển dầu thô do công ty dầu tư nhân lớn nhất của Nga, Lukoil, bán ra đi qua đường ống dẫn dầu trên lãnh thổ nước này tới Hungary và Slovakia.
Hungary và Slovakia đã yêu cầu Ủy ban châu Âu, cơ quan điều hành của EU, can thiệp.
Politico cho hay, ở hậu trường, trong các cuộc thảo luận của các nhà ngoại giao EU, đang có sự thất vọng đáng kể với 2 quốc gia này, nhất là Hungary.
Một nhà ngoại giao EU giấu tên chỉ ra, “nhiều thành viên EU đã làm công việc tốn kém nhưng cần thiết” để thoát khỏi phụ thuộc khí đốt và dầu của Nga, trong khi đó, Hungary đang thiếu quyết tâm tương tự.
Hungary, Slovakia và Cộng hòa Czech được miễn trừ lệnh cấm nhập dầu của Nga do EU triển khai. Ba quốc gia được tiếp tục nhập dầu thông qua đường ống dẫn dầu Druzhba để có thời gian tìm nguồn cung thay thế, với nhận thức rằng các quốc gia được miễn trừ sẽ nhanh chóng tìm nguồn thay thế.
Đức và Ba Lan, những quốc gia cũng nhập khẩu dầu của Nga qua đường ống Druzhba nhưng đã ngừng mua hàng từ năm ngoái. Cộng hòa Czech đặt mục tiêu chấm dứt nhập khẩu từ Nga vào năm 2025, trong khi Slovakia cũng bắt đầu nâng cấp nhà máy lọc dầu chính ở nước này để chế biến thêm nhiều dầu thô không phải của Nga.
Hungary chọn đi theo hướng ngược lại, tăng 50% lượng dầu nhập khẩu qua đường ống so với năm 2021. Budapest thậm chí còn ký các thỏa thuận mới với gã khổng lồ khí đốt Nga Gazprom.
Tại cuộc họp của cơ quan giải quyết tranh chấp thương mại chính của EU vào tuần trước, Hungary và Slovakia yêu cầu Ủy ban bắt đầu tham vấn chính thức với Ukraina về lệnh cấm, đặt thời hạn 3 ngày cho cơ quan điều hành của EU xử lý.
Tuy nhiên, Ủy ban châu Âu đã nhanh chóng bác bỏ yêu cầu này, nhấn mạnh cần thêm thời gian để đánh giá khiếu nại đồng thời lưu ý cơ quan này không có nghĩa vụ phải phản hồi nhanh như vậy, một nhà ngoại giao tiết lộ.
Một nhà ngoại giao khác, cơ quan điều hành EU cũng cho biết, trong một số trường hợp, Ukraina có thể đình chỉ một số phần của thỏa thuận thương mại với EU vì lý do an ninh. Và đã có 11 nước thành viên EU lên tiếng ủng hộ phương án can thiệp của ủy ban.
“Tôi không nghĩ Ủy ban muốn giúp Hungary” – một nhà ngoại giao EU cho biết.
Ngày 25.7, người phát ngôn về thương mại của Ủy ban châu Âu Olof Gill thông tin, Ủy ban sẽ “ra quyết định khi đã sẵn sàng ra quyết định”.
Theo Martin Vladimirov, Giám đốc năng lượng tại Trung tâm Nghiên cứu Dân chủ, Hungary và Slovakia có các phương án khác để tăng nguồn cung, bao gồm tăng nhập khẩu dầu từ Croatia thông qua đường ống dẫn dầu Adria.
Ngoài ra, 2 quốc gia EU này có thể tăng lượng nhập khẩu dầu qua đường ống dẫn dầu Druzhba nguồn dầu từ Kazakhstan hoặc từ các công ty Nga khác sử dụng đường ống dẫn dầu này nhưng không bị Ukraina trừng phạt, trong đó có Gazprom Neft hoặc Rosneft.